واردات

به این دلیل که تولید بعضی از محصولات در تعدادی از کشورها ممکن نیست و یا به جهت اینکه از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نخواهند بود، این کشورها باید از کالاهای وارداتی برای تامین نیازهای خود کمک بگیرند. به وارد کردن کالاهای تولید شده در یک کشور، به کشور دیگر، از راه تجاری، واردات کالا می‌گویند. نیازهای هر کشور بطور سالانه، توسط سیاست گذاران تجاری و با اعمال سیاست‌هایی همچون تعرفه گذاری مشخص می‌گردد.

انواع واردات

بطورکلی نحوه واردات کالا دو نوع است. نوع اول، به صورت مستقیم است که از طریق روش های انتقال هوایی، زمینی و از طریق دریا به کشور ایران انجام می شود. در نوع دوم، به دلیل تحریمات، امکان واردات کالا به صورت مستقیم به ایران وجود ندارد که کشورهای اروپایی، تعدادی از شرکت‌های چینی، کره‌ای و… شامل آن می‌شوند. در این حالت گاهی از یک کشور واسطه مثل دبی برای واردات کالاهای تحریم شده استفاده می‌کنند.

شرکت واردات کالا

عموما به همه کالاهایی که از طریق راه‌های هوایی، زمینی و یا دریایی به کشور وارد می‌شوند، کالاهای وارداتی می‌گویند. ضرورت واردات در هر کشور بر اساس شرایط آن کشور، تعیین می‌شود. این شرایط می‌توانند شامل شرایط جوی و وضع آب و هوای کشور باشند. بطور مثال کشورهایی که دارای هوای معتدل و سردسیر هستند، فاقد امکان رشد و تولید گیاهان و میوه‌های گرمسیری بوده و نیاز است برای تامین این میوه‌ها و گیاهان اقدام به وارد نمودن آن‌ها از دیگر کشورها نمایند. قابلیت زمین، وجود نیروی انسانی همچون کارگر، نیروی متخصص و… نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار خواهند بود.

تجارت همواره به کسب اطلاعات دقیق از قوانین نیاز دارد، قوانین و مقررات حوزه واردات کالا، معمولا متناسب با نیاز روز و با توجه به شرایط گوناگون بروز رسانی شده و تغییر می‌کنند. یک شرکت واردات کالا می‌بایست بر تمام قوانین و مقررات واردات کالا به کشور تسلط کافی داشته باشد. جهت واردات کالا باید از موضوعاتی همچون تجارت، حمل و نقل بین‌المللی، بانکداری بین‌الملل، امور گمرکی، ترخیص کالا و نحوه تخصیص ارز و سایر موارد مرتبط اطلاع کامل داشت. بطور کلی تسلط به قوانین واردات کالا به کشور در حوزه تخصصی شرکت‌های خدمات بازرگانی است.

مراحل واردات کالا

قسمتی از فرایند مراحل واردات کالا در داخل و قسمت دیگری از آن در خارج از کشور انجام خواهد گرفت، که پیچیدگی‌ها و شرایط خاص خود را دارد. در حقیقت واردات کالا شامل مراحل زیادی است اما می‌توان آن‌ها را به‌ دو مرحله کلی تقسیم نمود. مرحله اول خرید و ارسال کالا است، که خود شامل موارد زیر می‌شود:

• مکاتبه و درخواست نرخ و قیمت
• درخواست اطلاعات کالا از قبیل کاتالوگ و پروفایل فروشنده
• مذاکره با فروشنده
• بررسی شرکت تامین ‌کننده
• نهایی کردن سفارش و اخذ پیش ‌فاکتور یا پروفرما
• پرداخت هزینه
• بازرسی کمی و کیفی کالا
• انتخاب نحوه حمل و نقل
• بارگیری

مرحله دوم نیز ترخیص کالا است، که عبارتند از:

• ثبت سفارش
• دریافت مجوزهای مورد نیاز
• اخذ اعلامیه ورود کالا به گمرکات
• پرداخت هزینه‌هایی همچون حقوق و عوارض گمرکی
• دریافت کالا

اخذ کارت بازرگانی

اولین گام از فرآیند واردات، اخذ کارت بازرگانی برای تجار تازه کار است. این کارت، توسط وزارت صمت و اتاق بازرگانی صادر می‌شود و انواع گوناگونی از قبیل کارت تجاری، صنعتی، ، موردی و… دارد. این کارت دارای دو نوع حقیقی و حقوقی است.

انتخاب حوزه فعالیت

زمینه و حوزه فعالیت به چند شکل قابل انتخاب و تعیین است. عده‌ای تنها با یک کشور خاص فعالیت داشته و از همان کشور، به واردات انواع گوناگونی از محصولات اقدام می‌نمایند. اما عده‌ای دیگر در زمینه واردات کالایی خاص از نقاط گوناگون جهان فعالیت می‌کنند.

آشنایی با قوانین و مقررات روز

وارد کنندگان باید با قوانین و بخشنامه‌ها و همچنین نکات مختلف در حوزه واردات کالا آشنایی کامل داشته باشند. برای مثال باید از ممنوع بودن واردات برخی کالاها، تغییرات در تعرفه واردات کالا و یا محدودیت در تجارت با یک کشور خاص و… اطلاع کامل داشته باشند.

یکی دیگر از موارد بسیار مهمی که در این بخش لازم است به آن اشاره نماییم، جلوگیری از رسوب کالا در گمرکات کشور می باشد. این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که پیش از آنکه کالا به گمرک برسد کارهایی ( مانند ثبت سفارش، تخصیص ارز و…) باید انجام گیرد و همچنین مجوزهای مربوطه سریعا اخذ شده تا کالا در گمرک نماند و دچار خسارت ناشی از زمان خوردن نشود.

برای اینکه تا حد امکان از این معضل پیشگیری شود، لازم است که حتما با مشاور بازرگانی خود در ارتباط باشید تا بتواند در سریعترین زمان ممکن امور مربوط به ترخیص کالای شما را انجام دهد.

انتخاب کشور و کالای وارداتی

در این مرحله باید با مشتریان گوناگون از کشورهای مختلف مذاکره کرد. برای این امر نیز آشنایی با قوانین تجاری آن کشورها ضروری است. توجه داشته باشید که علاوه بر قیمت و کیفیت کالا، به بررسی مشخصات فنی کالا، تعیین تعداد کالا و نوع آن نیز، نیاز خواهد بود.

درخواست ارسال پروفرما

پس از اتمام توافقات ابتدایی، برای خرید کالا باید از فروشنده مورد نظر، تقاضای ارسال پیش فاکتور و یا پروفرما شود. پروفرما از فرایندهای مهم و اساسی در مراحل واردات کالا محسوب می‌شود و باید حتما اطلاعات، بطور دقیق و کامل در آن ذکر شده باشد، چرا که برای ثبت سفارش هم از آن استفاده می‌کنند و درواقع با استناد به همین سند، باید درخواست ثبت سفارش داد. اطلاعاتی که درج آن‌ها در پروفرما الزامی است عبارتند از:

• قیمت
• کرایه
• تعداد
• وزن
• کشور مبدا و مقصد
• نوع ارز معامله کالا
• مشخصات فروشنده و خریدار

ثبت سفارش

در مرحله ثبت سفارش، باید واردکننده کالا، به سامانه ثبت سفارش وزارت صمت (سامانه جامع تجارت) مراجعه کرده و درخواست خود را مبنی بر واردات کالای مورد نظر ثبت نماید. معمولا ثبت سفارش کالاهای مختلف، مراحل متفاوتی خواهند داشت. در برخی موارد جهت واردات یک کالای خاص، افزون بر مجوز وزارت صمت، به اخذ مجوز از دیگر دستگاه‌های مرتبط نیز، نیاز خواهد بود.

تخصیص ارز و پرداخت بین الملل

تهیه ارز از چند روش انجام می شود:

ارز ترجیحی یا دولتی: دولت به تعدادی از کالاهای اساسی مانند موادغذایی و دارو، ارز دولتی اختصاص خواهد داد.

ارز نیمایی: به دنبال بحران ارزی، دولت سامانه نیما را جهت تخصیص ارز راه اندازی نمود، تا واردکنندگان برای کالاهای غیراساسی از طریق آن، ارز تهیه کنند. صرافی، بانک، برات و اعتبار اسنادی نیز از موارد دیگر در این زمینه هستند.

حمل و نقل و بیمه کالا

حمل و نقل کالا به شیوه‌های متفاوتی انجام می‌گیرد، که خریدار و فروشنده با استفاده از قواعد بین المللی اینکوترمز، یک روش حمل و نقل را انتخاب می‌کنند. در هر کدام از این قواعد ریسک خریدار و فروشنده متفاوت بوده و عموما در خصوص بیمه نمودن کالای مورد نظر، با یک شرکت بیمه توافق خواهند کرد که برای این کار نیز باید هزینه بیمه پرداخت شود.

هزینه واردات کالا

در یک نگاه کلی هزینه‌ واردات کالا بطور معمول به شرح زیر خواهد بود:

• هزینه خرید خود محصول
• بازرسی کیفی
• خدمات حمل و نقل
• بیمه باربری
• هزینه بازرسی کالا
• هزینه انبارداری
• هزینه‌های گمرکی

ترخیص کالا از گمرک

هنگامی که تمام مراحل واردات کالا به درستی انجام گرفت، کالای مورد نظر به گمرک کشور مقصد رسیده و واردکننده آن می‌بایست مدارک و اسناد کالا را توسط نماینده خود به گمرک ارائه دهد و پس از پشت سر گذاشتن مراحل مختلف و پرداخت هزینه‌های لازم، کالا را ترخیص کند. مرحله ترخیص کالا از گمرک، یکی از مراحل بسیار مهم در روند واردات کالا است، که معمولا واردکنندگان برای طی نمودن آن، به کارگزاران رسمی گمرک مراجعه می‌کنند.